မွန္းခ်က္ႏွင့္ ႏွမ္းထြက္မကိုက္ေသာ ျမန္မာ့ပညာေရး

ေမာကၡပညာေရးမဂၢဇင္း



“ျမန္မာ့ပညာေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္” ဟူ၍ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္၀န္းက်င္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ထိုေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကို “Our Vision” ဟူ၍လည္း ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ေက်ာက္သားအကၡရာတင္ကာ ေက်ာင္းတိုင္းတြင္ အခမ္းအနားမ်ားျဖင့္ စိုက္ထူေစခဲ့သည္။ 

ေက်ာင္းတိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ဤသို႔ရည္မွန္းထားပါသည္ ဆိုျခင္းကို ေက်ာင္းရွိ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အပါအ၀င္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား အလြတ္ရမည္မထင္ေပ။ ဆိုရွယ္လစ္ သို႔မဟုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္ဆန္ Motto မ်ားျဖင့္ အလုပ္လုပ္ၾကသည့္ ေခတ္မဟုတ္ေတာ့။ “Long Live the King” ဟုေျပာလည္း ဘုရင္ေခတ္ ေမွးမွိန္ကြယ္ေပ်ာက္ေတာ့မည္။ “ဥကၠ႒ႀကီးေမာ္ သက္ေတာ္ရွည္ပါ ေစ” ေျပာလည္း သက္ေတာ္ရာမေက်ာ္ႏိုင္။ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္လည္း ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားေအာက္တြင္ အေမာ ေဖာက္ေနရရွာသည္။

တစ္ႀကိမ္က ၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးမွဴးတစ္ဦးထံ ကိစၥတစ္ခုျဖင့္ ၀င္ေတြ႔ရင္း ဆရာမေလာင္းတစ္ဦးအား အင္တာဗ်ဴးေနသည္ကို ႀကံဳရသည္။ ကၽြန္ေတာ့္ဆရာက “ျမန္မာ့ပညာေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္” ကို ေျပာျပစမ္းပါဟု ေမးလိုက္သည္။ ေက်ာင္းေရွ႕တြင္ ေန႔စဥ္ျမင္ေတြ႔ေနရသည့္ ေက်ာက္သားျပင္ေပၚမွ ေရရွည္တည္တန္႔ခိုင္ၿမဲရန္ စိုက္ထူေရးထိုးထားသည့္ ထိုစာကို ဆရာမေလးက မရြတ္ျပႏိုင္။ လူေတြက “ကြမ္းတံေတြးမေထြးရ” “ေဆးလိပ္ မေသာက္ရ” “အမႈိက္မပစ္ရ” ဆိုသည့္ စာတန္းမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးေနၾကေသာ္လည္း ထိုစာတန္းမ်ားကို လိုက္နာရ ေကာင္းသည့္ ကိစၥတစ္ခုအေနျဖင့္ မွတ္ယူျခင္းမရွိၾက။
စာတန္းမ်ားသည္ ဆန္႔က်င္စရာမဟုတ္ သို႔မဟုတ္ အေလးထားရမွန္းသိေစရန္ ျပည္သူ႔နီတိ အားနည္းခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ဂ႐ုမထားၾကသည္မွာ ၾကာလွၿပီ။ 


ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာက္သားျပင္ေပၚ ေရးထိုးထားသည္ျဖစ္ေစ၊ ေရႊခ်ထားသည္ျဖစ္ေစ ေမွ်ာ္မွန္းေနသူေတြ ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ ေနာက္ကမလိုက္ႏိုင္သည့္ ပညာေရးစနစ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပန္လည္ သံုးသပ္ဆင္ျခင္သင့္ၿပီဟု ယူဆပါသည္။


“ျမန္မာ့ပညာေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္” ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ “မ်က္ေမွာက္ကာလျဖစ္ေသာ ပညာေခတ္၏ စိန္ေခၚမႈကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္မည့္ အစဥ္ေလ့လာသင္ယူေနေသာ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းကို ဖန္တီးေပးႏိုင္သည့္ ပညာေရးစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ထြန္းလာေစရန္” ဟု ၀ါက်တစ္ေၾကာင္းတည္းျဖင့္ ေဖာ္ၾကဴးထားပါသည္။ အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ခ်က္တြင္ ပညာေရးစနစ္ (Education System) ႏွင့္ ပညာေခတ္ (Knowledge Age) ဆိုသည့္ စကားလံုးမ်ားကို အထင္ရွားဆံုး ေဖာ္ေဆာင္ထားသည္။ ပညာေခတ္ကို စိန္ေခၚႏိုင္မည့္ ပညာေရးစနစ္ တစ္ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္လိုက္ပါသည္။ 

ယေန႔ပညာေခတ္ကို ကမၻာ့နည္း ကမၻာ့ ဟန္ျဖင့္ ရင္ဆိုင္မည္ေလာ၊ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ ရင္ဆိုင္မည္ေလာ ဆိုသည္ကိုကား ထိုေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကို ခ်မွတ္သူမ်ား ဆရာ ဆရာမမ်ားကို ရွင္းလင္းစြာ အသိေပးခဲ့ျခင္း ရွိ မရွိ မသိရေပ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပညာေရး ေလာကတြင္ ကမၻာ့အဆင့္ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ႏိုင္စြမ္းမရွိေသးသည့္ ဆရာ ဆရာမမ်ားလက္ေအာက္၌ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ အစို႔အေညွာင့္မ်ားသည္ ႐ုန္းကန္ရန္ အားအင္ေတြႏွင့္ ျပည့္ေနေသာ္လည္း ေလာင္းရိပ္မိေနၾက ေသးသည္။ 

ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ားၾကားတြင္ နစ္မြန္းခဲ့ရဖူးသည္ကို အမွတ္ရမည္ထင္ပါသည္။ ဥပမာ “ျမန္မာ့အားကစား ကမၻာကို လႊမ္းေစရမည္” ဆိုသည့္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္းၾကာသြားပါၿပီ။ ယေန႔ တိုင္ အာရွကိုပင္ လႊမ္းမိုးႏိုင္ျခင္းမရွိေသးေၾကာင္း ၀မ္းနည္းစြာ ႀကံဳေတြ႔ေနရပါသည္။
စိန္ေခၚေနသည့္ ပညာေခတ္ကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္မည့္ ပညာေရးစနစ္ဆိုတာဘာလဲဟု သိခ်င္စိတ္ ျပင္းျပလာသျဖင့္ ေမႊေႏွာက္ရွာေဖြမိပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခခံပညာဦးစီးဌာန၏ အဓိကရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို သြားေတြ႔ပါသည္။ အေျခခံမေကာင္းလွ်င္ အေျခမခိုင္တတ္သျဖင့္ အေျခခံမွစတင္ကာ ေလ့လာၾကည့္မိျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ အေျခခံပညာဦးစီးဌာနမ်ားသည္ ေအာက္ပါ အဓိကရည္မွန္းခ်က္မ်ားျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေန ေၾကာင္း သိရသည္။

(က) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္း အေျခခံပညာကို ေကာင္းစြာတတ္ေျမာက္ၿပီး၊ က်န္းမာသန္စြမ္း၍ စာရိတၱေကာင္းမြန္သည့္ ကာယ၊ ဥာဏလုပ္သားမ်ား ျဖစ္လာေစရန္
(ခ) ႏိုင္ငံအက်ဳိး ေရွ႕႐ႈလ်က္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာမ်ား သင္ၾကားေပးရန္အတြက္ အေျခခံပညာမ်ား ခ်မွတ္ေပးရန္
(ဂ) ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစြမ္းအားတိုးတက္ေရးႏွင့္ ထက္ျမက္ေရးတို႔အတြက္ အေထာက္အကူျပဳေစမည့္ သိပၸံပညာ ကို ဦးစားေပးရန္
(ဃ) ႏိုင္ငံေတာ္၏ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာ စာေပထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ တိုးတက္ေရးတို႔အတြက္ ၀ိဇၨာပညာကို လည္း ဦးစားေပးရန္
(င) တကၠသိုလ္ပညာကို ဆက္လက္သင္ၾကားႏိုင္ေရးအတြက္ ခိုင္ၿမဲေသာပညာအေျခခံ တည္ေဆာက္ေပးရန္ တို႔ျဖစ္သည္။

ပထမအခ်က္မွာကတည္းက က်န္းမာသန္စြမ္းဆိုသည့္ စကားလံုးနွင့္ ခလုတ္တိုက္မိသည္။ က်န္းမာ သန္စြမ္းေစရန္ လက္ရွိပညာေရးက တာ၀န္မယူႏိုင္ပါ။ မိဘမ်ား၏ တာ၀န္သာျဖစ္ပါသည္။ ကေလးမ်ား မိုးလင္း မိုးခ်ဳပ္ စာအုပ္ႏွင့္ ဖိသတ္ထားျခင္းခံရသျဖင့္ က်န္းမာသန္စြမ္းသူမ်ား ျဖစ္လာေစရန္မွာ အလွမ္းေ၀းလြန္းလွ သည္။ ပိုးဟပ္ျဖဴလိုလို ျဖဴေယာ္ေယာ္မ်ား၊ ေမာ္ဒယ္လို ပိန္ေညွာင္မ်ားသာ ေက်ာင္းတြင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ က်န္းမာသန္စြမ္းေရးအတြက္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ အားကစားမ်ားကို အားေပးရပါလိမ့္မည္။ 

ျမန္မာႏိုင္ငံေက်ာင္းမ်ားတြင္ ကာယပညာႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္းကို ေက်ာင္းတိုင္းတြင္ ေန႔စဥ္လုပ္ႏိုင္ပါ သေလာ။ ေက်ာင္းတိုင္းတြင္ အားကစားကြင္း၊ အားကစား႐ံု၊ အားကစားခန္းမေတြ ရွိပါသေလာ။ ခန္႔အပ္ထား သည့္ ကာယဆရာဆိုသူမ်ား လက္ရွိအေနအထားတြင္ ဘယ္ေခ်ာင္ထိုးျခင္း ခံေနရနည္းတို႔ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ ရန္လိုပါသည္။ တိုးပြားလာသည့္ ေက်ာင္းသားဦးေရကို အေၾကာင္းျပၿပီး ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ကစားကြင္းေတြကို စာသင္ေဆာင္ေတြေဆာင္ပစ္သည္။ 

အားကစားခန္းမေတြကို စာသင္ခန္းေတြ ဖြဲ႔ပစ္သည္။ ကာယဆရာေတြကို စာ၀င္သင္ခိုင္းသည္။ ေဘာလံုး၊ ၾကက္ေတာင္၊ ဘတ္စ္ကက္ေဘာ၊ ထုတ္ဆီးတိုးရန္ မေျပာႏွင့္ ၾကက္ဖခြတ္ရန္ ပင္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေနရာမရွိေတာ့။ ထိုသို႔ေသာ အားကစားႏွင့္ ကာယပညာကို လစ္လ်ဴ႐ႈထားသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္သျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားထဲမွ အားကစားထူးခၽြန္သူေတြ မေမြးထုတ္ႏိုင္။ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ ျမန္မာ့အားကစား ဘယ္ေနရာကိုမွ် မလႊမ္းႏိုင္။

ႏိုင္ငံတကာတြင္ ေက်ာင္းမ်ား၌ ေန႔လည္စာေကၽြးေမြးေရး စနစ္မ်ားကို က်င့္သံုးၾကသည္။ တူညီစြာ စနစ္တက် စားေသာက္ႏိုင္ေရး၊ ေပါင္းသင္ဆက္ဆံမႈ တိုးတက္ျမင့္မားေရး၊ အာဟာရျဖစ္ေရးတို႔ကို ဦးတည္ေၾကာင္း သိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းမွ ေန႔လည္စာေကၽြးေမြးေရး အစီအစဥ္ ယေန႔တိုင္ မေတြ႔ျမင္ ရေသးပါ။ 

မူလတန္းအဆင့္တြင္ သားသမီးေမြးေန႔အတြက္ မိဘမ်ား လာေရာက္ၿပီး အာဟာရေကၽြးေမြးျခင္း ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ လံုးခ်လိုက္သည္ကမ်ားသည္။ ေန႔ခင္း ထမင္းစားခ်ိန္တြင္ ထမင္းဘူး ထည့္ မလာႏိုင္သည့္ေက်ာင္းသားမ်ား၊ မုန္႔စားတန္းတြင္ သူမ်ားစားေနသည္ကို ဗိုက္ေဟာင္းေလာင္းျဖင့္ ေငးၾကည့္ ေနရသည့္ကေလးမ်ားအတြက္ က်န္းမာသန္စြမ္းသည့္စကားမွာ အလွမ္းေ၀းလွသည္။ မရွိမစားႏိုင္သူမ်ားျဖင့္ စာရိတၱေကာင္းမြန္သူမ်ား ေမြးထုတ္ႏိုင္မည္ေလာဆိုသည္မွာလည္း စဥ္းစားစရာျဖစ္သည္။


ဒုတိယအခ်က္ျဖစ္သည့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာ သင္ၾကားေပးရန္ဆိုသည္မွာလည္း ေျပာစရာ ျဖစ္ေနပါေသးသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စက္မႈလက္မႈသိပၸံစသည့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈပညာေပးသည့္ ေက်ာင္းမ်ားမွာ တစ္ျပည္လံုးတြက္ၾကည့္မွ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ အစိုးရ စက္မႈလက္မႈသိပၸံ ၁၂ ေက်ာင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး သိပၸံ ၇ ေက်ာင္း၊ စက္မႈလက္မႈ အထက္တန္းေက်ာင္း ၁၇ ေက်ာင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး အထက္တန္းေက်ာင္း ၁၀ ေက်ာင္း၊ ကုန္သြယ္ေရး သင္တန္းေက်ာင္း ၃ ေက်ာင္း၊ စက္ပစၥည္း ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးေက်ာင္း ၂ ေက်ာင္း၊ လက္မႈပညာေက်ာင္း ၁၁ ေက်ာင္း၊ အိမ္တြင္းမႈသိပၸံ ၆ ေက်ာင္း၊ ငါးလုပ္ငန္းသင္တန္းေက်ာင္း ၂ ေက်ာင္း၊ ဆရာအတတ္သင္သိပၸံ ၁ ေက်ာင္းသာရွိခဲ့ပါသည္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ မည္မွ်နည္း ပါးေနေသးေၾကာင္း သိသာႏိုင္ပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ၿမိဳ႕မွ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း စက္မႈလက္မႈ အလယ္တန္းေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းႏွင့္ ဥပမာေပးလို႔ပါသည္။ ထိုေက်ာင္းတြင္ လက္သမားပညာရပ္မ်ား၊ ႀကိမ္ထိုးနည္းပညာရပ္မ်ားကို သင္ေပးသည္။ တစ္ခ်ိန္က ထိုေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေက်ာင္းမွ တတ္လာေသာအတတ္ပညာျဖင့္ ရပ္ကြက္အတြင္း ျပန္လုပ္စားကာ ပရိေဘာဂဆိုင္ပိုင္ရွင္ႀကီးမ်ား၊ ပရိေဘာ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားအျဖစ္ ေအာင္ျမင္စြာ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုေက်ာင္းတြင္ ထိုပညာရပ္သင္ၾကားမႈမ်ား ယေန႔မရွိေတာ့။ ေက်ာင္းအုပ္အဆက္ဆက္ ေျပာင္းရင္းက ေက်ာင္းသို႔ ႏိုင္ငံျခားမွေထာက္ပံ့ထားသည့္ ပစၥည္းမ်ားလည္း ေလ်ာ့ပါးလာသည္။ သင္ၾကားျပသေပးႏိုင္သည့္ ဆရာေတြလည္းမရွိ။ 

သင္ၾကားမႈအေထာက္အကူျပဳ ပစၥည္းေတြလည္း ေပ်ာက္ဆံုးၿပီး ထိုေက်ာင္း တြင္ စက္မႈလက္မႈပညာ သင္ၾကားပါသည္ဆိုသည့္ စနစ္ပါေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ရသည့္ အျဖစ္အပ်က္ အမွန္ တကယ္ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ ပြဲၿပီးမီးေသ ေက်ာင္းမ်ဳိးေတြကို ႏုတ္လိုက္လွ်င္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကစာရင္းတြင္ ေက်ာင္းမည္မွ် ေလွ်ာ့သြားပါဦးမည္နည္း။


တတိယအခ်က္တြင္ သိပၸံပညာကို ဦးစားေပးမည္ဆိုသျဖင့္ ၀မ္းေျမာက္ ၀မ္းသာျဖစ္မိပါသည္။ သို႔ေသာ္ “ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစြမ္းအား တိုးတက္ေရးႏွင့္ ထက္ျမက္ေရးအတြက္” ဆိုသည့္ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္လက္က်န္ အေတြးအေခၚမ်ဳိးျဖင့္ တစ္ဖက္သတ္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ဳိးကို ဘ၀င္မက်မိပါ။ ကမၻာ့ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္သည့္ ႏိုင္ငံႀကီး မ်ားတြင္ STEM ကို ေအာ္ေနၾကပါသည္။ STEM ဆိုသည္မွာ Science, Technology, Engineering, Math တို႔ ျဖစ္သည္။ ထိုဘာသာရပ္ေလးခုကို ေပါင္းၿပီးမွ သူတို႔က “သိပၸံ” ဟုဆိုၾကပါသည္။ သူတို႔က သိပၸံေခတ္၊ သိပၸံျဖင့္ ကမၻာကိုစိုးမိုးရန္ အၿပိဳင္အဆိုင္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္။ 

ထိုဘာသာရပ္မ်ားကို ဦးစားေပးသင္ၾကားျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္လိုႏိုင္ငံႀကီးမ်ဳိးမွာပင္ အာရွရွိ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ ကိုရီးယားတို႔ကို အေသအလဲ လိုက္ၿပိဳင္ေနရသည္။ 

သိပၸံသည္သာ ႏိုင္ငံႀကီးပြားတိုးတက္ေရးအတြက္ အေျဖဟု သတ္မွတ္ၾကသလို အေျခခံေက်ာင္းမ်ားတြင္ STEM ဘာသာရပ္မ်ားကို အဓိကထားသင္ၾကားေပးျခင္းျဖင့္ အနာဂတ္အတြက္ ျပင္ဆင္ေနၾကသည္။
စတုတၳအခ်က္ျဖစ္သည့္ ၀ိဇၨာပညာကိုလည္း ဦးစားေပးရန္ဆိုသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သတ္မွတ္ခ်က္ တစ္ခုအတြင္းမွ ခြဲျခားမႈခံေနရသည့္အသြင္ျဖစ္ေနပါေသးသည္။ ၀ိဇၨာပညာကို ယူခ်င္၍ ယူရသည့္သေဘာ မသက္ေရာက္ဘဲ၊ တကၠသိုလ္၀င္တန္းေအာင္အမွတ္ျဖင့္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ေနျခင္းက သဘာ၀မက်ပါ။ အေျခခံ အဆင့္တြင္ ၀ိဇၨာဘာသာရပ္မ်ားကို ထည့္သြင္းသင္ၾကားျခင္းမွာ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္ေသာ္လည္း အမွတ္ျဖင့္ ၀ိဇၨာ သိပၸံကို ခြဲျခားသတ္မွတ္သည့္စနစ္မွာ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္၏အနာဂတ္ႏွင့္ ၀ါသနာကို ေက်ာင္းမွ ပိုင္းျခား သတ္မွတ္ ဆံုးျဖတ္ကန္႔သတ္ေပးလိုက္သလို ျဖစ္ေနပါသည္။ 

ပိုဆိုးသည္က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပသည့္ ပထမအႀကိမ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ တတိယပံုမွန္ အစည္းအေ၀း ၁၁ ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္၊ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး၊ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္ ၄ မွ ေဒါက္တာ ျမတ္ဉာဏစိုးက “၀ိဇၨာအထူးျပဳ ဘာသာရပ္မ်ားကို အေျခခံပညာႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးတြင္ ပိုမိုသင္ၾကားေပးရန္ႏွင့္ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ရမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား ပိုမိုေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအား တိုက္တြန္းေၾကာင္း” အဆိုတစ္ရပ္ တင္သြင္းသြားပါသည္။
မည္သည့္စိတ္ထား ေစတနာျဖင့္ တင္သြင္းသြားသည့္အဆိုဟု မေျပာႏိုင္ေသာ္လည္း ေခတ္အျမင္အေတြး ေနာက္က်က်န္ခဲ့သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးအား စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါသည္။ ပညာမေတာ္၊ အမွတ္မမီဟု သတ္မွတ္ျခင္းခံရသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ၀ိဇၨာဘာသာရပ္ေတြကိုယူေနရျခင္း၊ စာေပးစာယူကို အျမန္ဆံုးေအာင္ခ်င္လွ်င္ ၀ိဇၨာတြဲကိုသာယူလိုက္ဟု တိုက္တြန္းလႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းျပည္တြင္ ၀ိဇၨာေတြမ်ားလာေသာေၾကာင့္ေလာ၊ သို႔မဟုတ္ ၀ိဇၨာဆိုသည္မွာ ေခတ္ႏွင့္ မေလ်ာ္ညီေတာ့သျဖင့္ ေခတ္ကလက္မခံႏိုင္ေသာေၾကာင့္ စုပံုေနမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေစခ်င္ေသာေၾကာင့္လား၊ အျခား ေျပာစရာမရွိသျဖင့္ ေခတ္ကိုလ်စ္လ်ဴ႐ႈကာ ထေျပာလိုက္ျခင္းလား ကာယကံရွင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးသာ သိရွိႏိုင္ပါလိမ့္မည္။


ေနာက္ဆံုးအခ်က္ျဖစ္သည့္ တကၠသိုလ္ပညာကို ဆက္လက္သင္ၾကားႏိုင္ေရးအတြက္ ခိုင္ၿမဲေသာ ပညာအေျခခံ တည္ေဆာက္ေပးရန္ဆိုသည္မွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္သည့္ႏိုင္ငံမ်ား၏ပညာေရးကို ေလ့လာသုံး သပ္ၾကည့္လၽွင္ ပညာေရးအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလြန္စြာႀကီးမားေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ပညာေရးဌာနတြင္ တာဝန္ယူထားရသည့္ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အစိုးရအတြင္းရွိ မူဝါဒေရးဆြဲသူမ်ားသည္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို အေလးထားရပါသည္။
-         သင္ယူမႈအေပၚ သက္ေရာက္မႈႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈ မည္မၽွရွိႏိုင္မည္နည္း
-         ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ၿပီး အၿမဲ အကဲျဖတ္ႏိုင္ပါမည္လား
-         သာတူညီမၽွ အားလုံးရႏိုင္ပါ့မလား
-         ကုန္က်စရိတ္အရမ္းမ်ားေနမည္လား
-         အေကာင္းဆုံးေလ့က်င့္ထားသူေတြ ရွိေနၿပီလား
-         သင္ၾကားမႈအတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္မည့္ အေထာက္အကူျပဳ ပစၥည္းေတြ ျပည့္စုံၿပီလား
-         ဆရာေတြအလုံအေလာက္ရွိၿပီလား၊ သင္ၾကားဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီလား
-         သင္ၾကားရမည့္ အေၾကာင္းအရာ၊ သင္႐ိုးေတြရွိေနၿပီလား
-         မူဝါဒမ်ား အခိုင္အမာ ခ်မွတ္ေပးၿပီးၿပီလား စသည့္အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။

ပညာေရးျဖင့္ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္သည့္ႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္လိုပါလၽွင္ အိုင္စီတီျဖင့္ ပညာေရးကို ေပါင္းစပ္ေပးႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစား ရပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ၂၁ ရာစုအလြန္ကတည္းက ပညာေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားတြင္ ပညာရွင္တို႔ ႏႈတ္ဆိတ္ေနၾကသည့္ ျပႆနာမ်ားကို ဦးစြာေျဖရွင္းၾကရန္လည္း လိုပါေသးသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားမွာ -
 - စာသင္ႏွစ္၊ စာသင္ခ်ိန္ လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမ်ားေနျခင္း
- ေက်ာင္းၿပီးလၽွင္ေက်ာင္းစနစ္ျဖင့္ က်ဴရွင္ဆက္တက္ေနရျခင္း
- အစိုးရေက်ာင္း၊ ပုဂၢလိကေက်ာင္း ပီျပင္စြာ ခြဲျခားမေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း
- စာသင္ခန္းအ႐ြယ္အစားကို မခ်ဳံ႕ႏိုင္ျခင္း
- ဆရာအရည္အေသြးမ်ားကို ေခတ္မီေအာင္ ပီျပင္စြာမမြမ္းမံႏိုင္ျခင္း
          > သင္တန္းမ်ားတြင္ အားနည္းျခင္း၊
          > ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ သင္နည္းစနစ္မ်ားကို မေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္း
          > အရည္အခ်င္းရွိသူကို အရည္အခ်င္ရွိသလို ခ်ီးျမႇင့္မႈမရွိသျဖင့္ ေရသာခိုသူမ်ား ေပါလာျခင္း
          > ဆုေပး ဒဏ္ေပးစနစ္အားနည္းျခင္း
          > မလုပ္လၽွင္ ျဖဳတ္ႏိုင္စြမ္းမရွိျခင္း
- ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ကြန္ပ်ဴတာ၊ အင္တာနက္ တပ္ဆင္ေပးႏိုင္မႈနည္းပါးျခင္း
- ပညာေရးအေဟာသိကံျဖစ္မႈမ်ား၊ ပညာေရးဆုံးခန္းမတိုင္မီ ေက်ာင္းထြက္ရမႈႏႈန္းမ်ားကို မေလၽွာ႔ခ်ႏိုင္ျခင္း
- အဂၤလိပ္စာတစ္မ်ိဳးတည္းသင္မည္ေလာ၊ အဂၤလိပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းဘာသာစကားတြဲ သင္မည္ေလာ၊ တိုင္းရင္း ဘာသာစကား သီးသန္႔ျဖင့္သာသင္မည္ေလာကို မူဝါဒေရးဆြဲသူမ်ားကိုယ္တိုင္ ပိုင္ႏိုင္စြာ မဆုံးျဖတ္ႏိုင္ျခင္း
- ေခတ္ႏွင့္အညီ ထူးခၽြန္သည့္လူငယ္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ ေျမႇာက္စားေပးႏိုင္မႈ အားနည္းျခင္း
- သင္႐ိုးႏွင့္ ျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ား ကမၻာ့အဆင့္သို႔ တက္လွမ္းႏိုင္မႈမရွိျခင္း
- ပညာေရးတြင္ ရံပုံေငြသုံးစြဲမႈ၊ ေထာက္ပံ့ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မႈမ်ား အားနည္းျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။
ခိုင္ၿမဲေသာ ပညာအေျခခံတည္ေဆာက္ရန္ဆိုသည္မွာ အေျခခံေကာင္းမ်ားရွိပါမွ အေျခခိုင္ေသာ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္ေန႔၊ ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ “ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္းသည္ ရွမ္းျပည္ (ေျမာက္ပိုင္း) လား႐ႈိးခရီးစဥ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပညာေရးစနစ္အား ေဝဖန္ေထာက္ျပသြားသည္ကို ဆရာ ဆရာမမ်ား သိထားသင့္ပါသည္။


ဒုတိယသမၼတက ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရးတြင္ ေက်ာင္းသား၊ ဆရာအခ်ိဳး မညီမၽွမႈ၊ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းေအာင္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား စံခ်ိန္မီ အရည္အေသြးညီမၽွေစေရး၊ ျမန္မာ့ပညာေရး၏ အားနည္းခ်က္၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား၏ အလြတ္က်က္ႏုတ္တိုက္ေျဖဆိုေနမႈ၊ ကေလးဗဟိုျပဳသင္ၾကားေရး ထိေရာက္မႈ ရွိေစရန္၊ အတန္းရရန္သင္ၾကားေပးေန႐ုံမၽွျဖင့္ ဆရာမ်ားတာဝန္ေက်ၿပီဟုမဆိုႏိုင္ေၾကာင္းမ်ား ေျပာၾကားသြားသည္။
ထို႔ျပင္ ‘ဒုတိယသမၼတေျပာမွ သိလိုက္ရသည့္အခ်က္မွာ ပညာေရးဆိုင္ရာ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲ၏ အႀကံေပးခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။
          ထိုအႀကံျပဳခ်က္မ်ားတြင္
၁။       အရည္အေသြး ျပည့္၀ေသာ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားအခ်ိဳး မၽွတေစရန္
၂။       ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားကိုးလိုစိတ္ ရွိလာေစမည့္၊ သင္ၾကားရာတြင္ စူးစမ္းတီထြင္လိုစိတ္ရွိေစသည့္ ေမးခြန္းေမးတတ္သည့္ သင္ၾကားနည္းမ်ိဳး ျဖစ္ေစရန္
၃။ အဂၤလိပ္ဘာသာ ကၽြမ္းက်င္မႈသည္ ေရွ႕ဆက္ပညာသင္ၾကားေရးတြင္ အေရးႀကီးေၾကာင္း သိရွိေလ့လာေစရန္
၄။       ဘြဲ႕ႀကိဳသင္ၾကားေရးကာလ ယခုစနစ္တြင္ တစ္ႏွစ္ပိုသင္ၾကားေပးရန္
၅။       ၃ ႏွစ္အတြင္းမဟာဘြဲ႕ႏွစ္ခု ရႏိုင္ေသာ စနစ္မ်ိဳး ေရွာင္ရွားရန္
၆။       ေနာက္ဆက္တြဲစာေမးပြဲမထားရန္
၇။       က်ဴရွင္ေပးစနစ္ မရွိေစရန္
၈။       သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် အားစိုက္ထုတ္ေစၿပီး ဆရာ ဆရာမ်ားအေပၚ မွီခိုသည့္ စိတ္ဓာတ္ မ်ိဳးေရွာင္ရွားရန္
၉။       ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေၾကးႏွင့္ တကၠသိုလ္ စေကာလားရွစ္စနစ္ ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္
၁၀။     တကၠသိုလ္အားကစားဆိုင္ရာမ်ား ပို၍အားေပးရန္ တို႔ကိုေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။
ပညာေရးတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွျဖစ္ေတာ့မည္ကို သိသျဖင့္ လမ္းၫႊန္သူေတြက ၫႊန္ေနသည္။ လက္ရွိ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားျဖင့္ ကန္႔သတ္ထားသည့္ အစဥ္အလာပညာေရးသည္ ကမၻာ့အဆင့္ တက္လွမ္းနိုင္ရန္ အလွမ္းေ၀းလာေသာေၾကာင့္ ပုဂၢလိကပညာေရးကို လမ္းဖြင့္ေပးလာရသည္။
 သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့ပညာေရးတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္အခ်ိန္ယူရမည့္ ေခါက္႐ိုးက်ဳိးေနသူမ်ားစြာကို ဦးစြာပညာေပးရန္ လိုေနပါေသးသည္။ ထိုျပႆနာကို ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ား၏ၿပိဳင္ဆိုင္မႈက တာ၀န္ယူေျဖရွင္းသြားမည္ဆိုေစ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ား တြင္ တက္ေရာက္သင္ၾကားႏိုင္မည့္ အလွမ္းေ၀းေနသူမ်ားအတြက္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားကေတာ့ ဆက္လက္ တည္ရွိေနရဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။
 သည္မိုး၊ သည္ေလ၊ သည္လူေတြႏွင့္ အနာဂတ္ပညာေရး မည္မွ် အလွမ္းေ၀း ေနဦးမည္နည္း၊ “ပညာေရးျဖင့္ ေခတ္မီဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္အံ့” ဆိုသည့္ေဆာင္ပုဒ္ကို ေဘာင္လုပ္ကာ ေနရာအႏွံတင္လည္း မည္သူေတြက တည္ေဆာက္ရမည္နည္း၊ မည္သည့္နည္းျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကမည္နည္း၊ မည္သို႔တည္ေဆာက္ၾကမည္နည္း ကြဲျပားစြာ မဆံုးျဖတ္ မသံုးသပ္ေသးသမွ် ျမန္မာ့ ပညာေရးသည္ ေမွ်ာ္မွန္းတမ္းတ ႏြမ္းလ်ေနဦးမည္သာျဖစ္သည္။
တင္ညြန္႔
မွတ္ခ်က္။ ဤေဆာင္းပါးကို Independent Journal တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။